جنگل ابر شاهرود کجاست ؟ | راهنمای سفر به جنگل ابر شاهرود

جنگل ابر شاهرود یکی از معروف ترین و زیباترین جاذبه های طبیعی ایران به شمار می رود و برای اقیانوسی از ابر که در زمان های مختلف سال، آن را در بر می گیرد، شهرت زیادی پیدا کرده است. جنگل ابر شاهرود قسمتی از قدیمی ترین جنگل های هیرکانی است و گونه های نادر و منحصر به فرد گیاهی و جانوری را در خود جای داده است و با مناظر خارق العاده خود، هر ساله گردشگران و طبیعت گردان زیادی را به سوی خود می کشاند. جنگلی به وسعت 35 هزار هکتار که ادامه جنگل های سرسبز شمال کشور به شمار می رود و برای اقیانوس ابری که فضای آن را در بر می گیرد بسیار معروف شده است. جنگل ابر شاهرود جایی است که زمین و آسمان به هم می رسند؛ ابرها درختان را در آغوش می کشند و گاه به نظر می رسد زمین بر بال های آسمان سوار شده است. 

 به دلیل اهمیت بالای طبیعی جنگل ابر، این اثر به عنوان صد و چهاردهمین اثر طبیعی در تاریخ 20 بهمن 1389 توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. در جلسه شورای عالی محیط زیست در 29 بهمن 1393، جنگل ابر به عنوان منطقه حفاظت شده انتخاب شد و در فهرست مناطق چهارگانه سازمان حفاظت از محیط زیست قرار گرفت.

تاریخچه جنگل ابر

شاید باورش سخت باشد اما جنگل های هیرکانی از دوران ژوراسیک راهشان را به دنیای امروز باز کرده اند، یعنی از دوره سوم زمین شناسی و ۴۰ میلیون سال پیش. با این حال جنگل ابر تا به امروز یکی از دست نخورده ترین جنگل های ایران به شمار می رود و ممکن است از این به بعد هم با افزایش توجه گردشگران بتوان مانع آسیب به طبیعت بکر آن و نابودی اکوسیستمش شد و این گنجینه طبیعی را تا هزاران سال دیگر حفظ کرد.

دلیل شکل‌گیری اقیانوس ابری در جنگل ابر

چه دلیلی باعث می‌شود که بر فراز جنگل باشکوه ابر، اقیانوسی از ابر شکل بگیرد که آن را همچون حریری نرم و لطیف به آغوش کشیده است؟ یکی از مهم‌ترین دلایل تشکیل اقیانوس ابر، جغرافیای منطقه ابر است، چون این جنگل بین دو منطقه مرتفع و کم ارتفاع قرار دارد و دو ناحیه کم فشار و پرفشار (دشت گرگان و منطقه ابر) در نزدیکی هم قرار دارند.

پوشش گیاهی و جانوری جنگل ابر دلیل دیگر ایجاد اقیانوس ابر در این جنگل این است که در این مکان ضخامت کوه‌های البرز کم می‌شود و ابر‌هایی که در پشت این دیواره گرفتار هستند، از لابه لای دره‌ها به‌سمت جنوب حرکت می‌کنند؛ به همین دلیل از بعدازظهر تا نیمه‌های شب، هوا سرد شده و ابر‌ها جنگل را در بر می‌گیرند.جنگل ابر اقلیم اکوتن دارد و این یکی از ویژگی‌های مهم آن به شمار می‌آید. اقلیم اکوتن در شرایط آب و هوایی خاص ایجاد شده و از اشتراک دو اقلیم متفاوت حاصل می‌شود. مانند جنگل ابر که دو اقلیم نیمه بیابانی استان سمنان با اقلیم جنگلی استان گلستان به هم رسیده و پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری منحصربه‌فردی به وجود آورده‌اند. بنابراین در این جنگل می‌توان درختان سوزنی برگ را در کنار درختان پهن برگ مشاهده کرد که بسیار نادر و جالب است.

قسمت‌های جنوبی‌تر جنگل ابر که به روستای ابر نزدیک‌تر است پوشش گیاهی تُنُک است؛ اما هرچه به‌سمت شمال و داخل جنگل پیش می‌رویم پوشش گیاهی انبوه‌تر می‌شود تا جایی که در عمق جنگل ابر تپه‌های پرشیبی را می‌بینیم که سراسر پوشیده از درختان بلند است. درمیان درختان مختلف جنگل ابر، اورس مشهورترین آن‌ها است که درختی از گونه سرو‌ها است و جلوه خاصی از طبیعت را به نمایش می‌گذارد.

گونه مختلف گیاهی جنگل ابر شامل بلوط، ممرز افرا، شیردار، توسکا، آزاد، داغداغان و گیاهان مرتعی مثل چوبک، اسپرس، دم روباهی، آویشن و شبدر است که دیدن آن‌ها می‌تواند بسیار جذاب باشد. گونه‌های گیاهی نادر مانند نارون، گیلاس وحشی، نمدار، بارانک و سرخدار هم وجود درد که این جنگل را به موزه‌ای طبیعی و منحصربه‌فرد تبدیل می‌کند. علاوه بر این، جنگل ابر گیاهان دارویی با ارزشی نیز در خود جای داده است و به‌عنوان یکی از بانک‌های گیاهان دارویی سرشار در کشور شناخته می‌شود.جنگل ابر از گونه‌های جانوری متنوعی برخوردار است. در این جنگل حیواناتی چون خرس قهوه‌ای، گرگ، پلنگ، خوک وحشی، شغال، روباه، خرگوش، کل و بز، شوکا و مار و پرندگانی چون کبک، کبوتر جنگلی، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته و قرقاول زندگی می‌کنند.

در جنگل ابر از چه چیزهایی می توان بازدید کرد؟

به جنگل ابر که رسیدید از تماشای درختانی که خود را در آغوش ابرهای سفید پنهان کرده اند سیر نمی شوید تا به تفریحات و دیدنی های دیگر برسید اما خواه یا ناخواه در مسیر خود جاذبه های طبیعی متعددی را می بینید؛ از آبشارها و چشمه های مختلف گرفته تا گونه های مختلفی از حیوانات و گیاهان.

اینکه مسیر جنگل ابر را چگونه طی کنید کاملا به بسته به علاقه خودتان دارد، یعنی می توانید وارد مسیرهای دوچرخه سواری شوید و تا دل جنگل رکاب بزنید یا چند ساعتی پیاده روی کنید. در روستای ابر امکان کرایه خودرو سواری یا ماشین های آفرود هم وجود دارد و اگر کوهنوردی را ترجیح می دهید، سختی راه را به جان بخرید تا در نهایت چشم انداز معرکه ای از طبیعت در مقابل چشمانتان قرار گیرد. حتی می توانید با اسب در لابه لای درختان سربه فلک کشیده اش بتازید.

آبشارها و چشمه های جنگل ابر

دیدن یکی از آبشارهای جنگل ابر تنها نصیب کوهنوردان حرفه ای می شود؛ آبشار شرشر در مسیر صعب العبوری قرار دارد ولی با پیادروی چند ساعته می توان به آبشار آلوچال این جنگل رفت، آبشاری که در مسیر رسیدن به آن از منطقه ای عبور می کنید که به دالان بهشت معروف است. برای دیدن این آبشار ۲۵ متری باید حدود ۵۰ تا ۶۰ کیلومتر پیاده روی کنید. در داخل جنگل چشمه سارهای مختلفی را می بینید که معروف ترین آن ها چشمه ترش است و مکان مناسبی برای استراحتی کوتاه یا کمپینگ به حساب می آید.

اینجا به خاطر اکوسیستم خاص جنگل ابر با گیاهان و جانوران مختلفی روبرو می شوید، بخصوص پرندگان کوچک و بزرگی که تنها با دوربین شکاری می توان نظری به آن ها انداخت. برخی گیاهان دارویی نادر را فقط می توان در جنگل های هیرکانی پیدا کرد و به همین دلیل گیاه شناسان زیادی از سراسر کشور یا حتی دنیا بلیط هواپیما سمنان می خرند تا به برای پژوهش های خود به این جنگل بیایند. البته نباید عکاس ها را فراموش کرد، اینجا پر از سوژه های ناب عکاسی است ولی بهتر است به همراه لیدرهای محلی به این ماجراجویی بروید.

فصل مناسب برای بازدید از جنگل ابر چه زمانی است؟

با اینکه جنگل ابر در هر فصلی از سال جلوه زیبایی به خود می گیرد ولی برای دیدن ابرهایی که سوار بر درختان جنگل شده اند باید هوا صاف و آفتابی باشد. در ماه های زمستانی هم رفتن به این جنگل توصیه نمی شود چون در این بازه زمانی جاده های آن لغزنده و خطرناک هستند.

بهتر است بدانید که جنگل ابر در تمامی ایام سال ابر ندارد و بیشترین زمان تشکیل اقیانوس ابری این جنگل فصل‌های بهار، تابستان و پاییز است. در واقع بهترین زمان دیدن جنگل ابر نیمه اول سال و از اوایل اردیبهشت ماه تا ابتدای مهرماه است.

جنگل ابر کجاست؟

جنگل ابر از جاهای دیدنی سمنان است که در ۴۰ کیلومتری شمال شرقی شاهرود در بخش بسطام و دهستان خرقان قرار دارد. این جنگل در منطقه البرز شرقی و در ۱۲ کیلومتری روستای ابر جای گرفته است و قسمت‌های زیادی از آن مرز استان سمنان و گلستان را پوشش می‌دهد. از شمال به جنگل‌های استان گلستان، از شرق به منطقه اولنگ، از جنوب به کوه قاسم، کوه ابر و قطری و از غرب به کوه یخام و تکیاتو محدود است.