بازی های محلی استان مازندران | معرفی و شیوه اجرای بازی های سنتی مازندران

استان سرسبز مازندران، یکی از زیباترین مناطق ایران است که آداب و رسوم خاص خود را دارد. یکی از مهم‌ترین رسومی که هنوز در برخی مناطق آن پابرجاست، بازی‌ها و مراسم محلی است که هرساله به روش سنتی خود برگزار می‌شود. تنوع بازی‌های محلی استان مازندران بسیار زیاد است اما برخی از آن‌ها از شهرت بیشتری برخوردار بوده و هرساله به شکل باشکوهی اجرا می‌شوند. اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که به این استان زیاد سفر می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم با برخی از مهم‌ترین و معروف‌ترین بازی‌های محلی استان مازندران، زمان و نحوه برگزاری آن اشنا شوید و تماشای بازی‌های محلی استان مازندران را از دست ندهید.

گردوبازی یا آغوزکا

یکی از معروفترین بازی‌های محلی استان مازندران، گردوبازی است که به زبان محلی به آن آغوزکا می‌گویند. گردوبازی یک بازی جمعی محسوب می‌شود که چندین نفر می‌توانند در آن به رقابت و بازی بپردازند. برای شروع بازی باید تعدادی گردو روی زمین چیده شود و از اصول مهم آن این است که گردوها باید به صورت دوتایی روهم چیده شوند. افراد به ترتیب با یک گردوی بزرگ‌تر که اصطلاحا به آن تیره یا کل می‌گویند، به گردوهای چیده شده می‌زنند. اگر پرتاب نفر اول به هدف بخورد، در شروع بازی برنده محسوب می‌شود اما در ادامه بازی، هرکدام از بازیکنان تیره بقیه شرکت کنندگان را بزند، نفر اول شده و همه گردوها از آن او می‌شود. 

 چلیک مارکا 

چلیک مارکا از جذابترین بازی‌های محلی استان مازندران است که برای انجام آن به دوگروه از نفرات و تعدادی چوب نیاز است. چوب‌های مورداستفاده در این بازی شامل دو تکه چلیک(چوب کوچک) و مارکا(چوب بزرگتر) است. در شروع بازی، گروه اول چوب کوچکتر را برروی یک گودال قرار داده و سپس با مارکا به زیر چوب کوچک می‌زند و آن را به طرف بالا پرتاب می‌کند. هر دو گروه باید این کار را انجام دهند. نتیجه بازی به این شکل مشخص می‌شود که چوب هرکدام از بازیکنان که مسافت بیشتری را طی کرده باشد، آن گروه برنده خواهد بود. همچنین در بازی چلیک مارکا، گروه بازنده موظف است به گروه برنده سواری بدهد.

رزین کا

رزین کا از جمله بازی‌های محلی استان مازندران است که بیشتر شبیه به شکار است. به این صورت که در این بازی از یک وسیله چوبی Y شکل به نام رزین که  دو سر انتهایی آن با یک نوار لاستیکی بسته شده است(کمان)، استفاده می‌شود. بازیکنان شرکت کننده در بازی رزین کا، با قراردادن سنگ در بین لاستیک رزین و کشیدن آن به سمت عقب، سنگ را پرتاب کرده و گنجشک شکار می‌کنند.

ریسمان بازی

ریسمان بازی یکی از بازی‌های سنتی و نمایشی استان مازندران به ویژه در غرب استان است. این بازی یکی از بازی‌های مرسوم در مراسم عروسی‌ها در این منطقه محسوب می‌شود. ریسمان‌بازان شامل دو نفر  هستند که یکی از آن‌ها با نام بندباز در قسمت بالای طناب راه می‌رود و فرد دیگر با نام شیطانک در پایین می‌ایستد. بندباز می‌تواند با سوارشدن برروی دوچرخه و یا گذاشتن مجمع برروی سر خود، برروی طناب راه برود. شیطانک نیز وظیفه دارد با حرکات طنز و خنده‌دار، تماشاچیان را سرگرم کند. در پایان اجرا، شیطانک با چرخیدن بین تماشاچیان از آن‌ها طلب پول و شیرینی می‌کند.

کشتی لوچو

یکی از جذابترین بازی‌های محلی استان مازندران که در گذشته در مراسم عروسی و شادی اجرا می‌شده است، کشتی لوچو نام دارد. همچنین کشتی لوچو از معروفترین کشتی‌های محلی استان مازندران محسوب می‌شود. جالب است بدانید که این بازی در برخی نقاط استان در فصل تابستان و بعد از وجین شالی یا زمان فراغت از کار، برگزار می‌شود. همچنین در برخی اعیاد مذهبی و مناسبت‌های خاص، کشتی لوچو برگزار شده و با حمایت اهالی محل یا روستا، به نفر اول یک راس گاو بعنوان جایزه اهدا می‌شود. یکی از کارهایی که به این مراسم شور خاصی می‌بخشد، نواختن ساز و دهل در حین برگزاری مسابقه است.

شکار به روش سنتی یا سوچلا

یکی از کارهای دسته‌جمعی و بازی‌های محلی استان مازندران که در فصل پاییز و اواخر مهرماه انجام می‌شود، سوچلا یا همان شکار به روش سنتی در آب‌بندان است. به این بازی شکار به روز دما نیز می‌گویند چراکه این بازی در زمان مهاجرت پرندگان مهاجر و وحشی به آبگیرها و در روز انجام می‌شود. اواسط فصل پاییز پرندگانی مانند غاز، قو، انواع مرغابی، چنگر و... از مناطق سردسیر به سواحل دریای مازندران مهاجرت می‌کنند زیرا آب‌بندها محل مناسبی برای زندگی و تغذیه این پرندگان محسوب می‌شود. برای اجرای مراسم سوچلا، چند روز قبل از زمان مهاجرت پرندگان به این مناطق، اردک‌هایی را در محل موردنظر نگه‌داری می‌کنند تا به‌خوبی به محیط عادت کنند. صیادان روی آب‌بندها و یا گودال‌های حفر شده که اردک‌ها نیز در آنجا قرار دارند، توری پهن می‌کنند که یک سر آن به نخی متصل است. بعد از ورود پرندگان به منطقه و ماندن در کنار اردک‌ها، با کشیدن نخ و جمع کردن تورها، به صید پرندگان می‌پردازند.

گاوجنگی

یکی دیگر از سرگرمی‌های قدیمی و محلی که عمدتا در روستای شیرکلا در شهرستان نور برگزار می‌شود، گاوجنگی نام دارد. گاوجنگی از بازی‌های محلی استان مازندران است که طرفداران زیادی داشته و در اصطلاح محلی به آن تشک جنگی نیز می‌گویند. هر ساله این مسابقه جمعی یک هفته بعد از اتمام مراسم کشتی لوچو در اوایل مردادماه برگزار می‌شود. مدت زمان اجرای این مراسم و بازی محلی نیز 10 روز است. هچنین برای اجرای مسابقه و پذیرایی از میهمانان وارد شده به روستا، چند روز قبل از اجرای مراسم گاوجنگی، از اهالی روستا مبلغی پول دریافت می‌شود.