۵ برنامه کوددهی بهاره گیاهان آپارتمانی | به هر گیاه چه کودی بدم؟

تمام گیاهان بخصوص گیاهان آپارتمانی برای رشد مناسب و گل دادن نیاز به خاک غنی دارند تا مواد غذایی مور د نیاز آنها تأمین شود. از آنجایی که معمولاً مواد غذایی موجود در خاک گلدان گیاهان آپارتمانی برای این گیاهان کافی نیست، بخصوص گیاهانی که دارای رشد زیادی هستند; از این رو می‌توان با کوددهی این کمبود را جبران کرد. چند نکته در کوددهی برای نگهداری بهتر از گیاهان آپارتمانی برایتان نوشتیم که حتما بخوانید و بکار ببرید.

به هر گیاه آپارتمانی چه کودی بدهیم؟

۱. کود گیاهان برگ سبز

کود رشد گیاهان آپارتمانی هر ماه یک بار باید داده شود و این کود همان کود ۲۰۲۰۲۰ است.

بهتر است هر ۴۰ روز یکبار کو آهن به گیاهان داده شود.

هر دو ماه یکبار هم کود هیومیک اسید برای گیاهان برگ سبز استفاده شود.

هر ماه یک بار هم از کود فسفر بالا (۱۰۵۲۱۰) برای گیاهان برگ سبز استفاده شود.

۲. کود کاکتوس و ساکولنت

هر دو هفته یک بار کود نیتروژن پایین و پتاس بالا (۱۲۱۲۳۶) به کاکتوس یا ساکولنت داده شود.

هر دو ماه یک بار هم از هیومیک اسید استفاده شود.

۳. کود سانسوریا و زامیفولیا

هر ماه یک بار از کود پتاس بالا (۱۲۱۲۳۶) برای این گیاهان استفاده کنید.

هر دو ماه یک بار هم هیومیک اسید استفاده شود.

کود فسفر بالا (۱۰۵۲۱۰) هم هر ماه یک بار به این گیاهان داده شود.

۴. کود گیاهان برگ رنگی

کود نیتروژن پایین و پتاس بالا (۱۲۱۲۳۶) هر ماه یک بار به این گیاهان داده شود.

هیومیک اسید هم هر دو ماه یک بار برای گیاهان برگ رنگی استفاده شود.

کود فسفر بالای (۱۰۵۲۱۰) نیز هر ماه یک بار برای این گیاهان استفاده شود.

۵. کود گیاهان گلدار و شمعدونی

کود پتاس بالا برای گلدهی (۱۲۱۲۳۶) هر ماه یک بار به گیاهان گلدار داده شود.

هیومیک اسید هر دو ماه یک بار استفاده شود.

کود فسفر بالای (۱۰۵۲۱۰) نیز هر ماه یک بار استفاده شود.

اصول کوددهی به گیاهان آپارتمانی

در مصرف کود زیاده‌روی نکنید

تصور این مسئله که با دادن کود بیشتر و یا کاهش فواصل کوددهی به رشد گیاه کمک می‌شود کاملاً اشتباه است. گیاهان ظرفیت محدودی برای استفاده از عناصر غذایی در خاک دارند. گیاهان علاوه بر اینکه می‌توانند دچار کمبود عناصر غذایی شوند می‌توانند گرفتار بیش بود و یا سمیت این عناصر نیز بشوند. از طرفی وجود غلظت بیش از اندازه عناصر موجود در محلولهای کودی در خاک می‌تواند به ریشه‌ها آسیب برساند و باعث سوختگی و مرگ آنان شود. همچنین به یاد داشته باشید که کمبود عناصر غذایی می‌تواند منجر به مسائلی همچون کاهش رشد و یا گلدهی و یا ظاهر نامناسب گیاه بشود اما گیاه را به ندرت از بین می‌برد ولی زیاده‌روی در کوددهی می‌تواند منجر به کاهش رشد، کوتاهی قامت گیاه، سوختگی نوک و حاشیه برگ‌ها و حتی در موارد شدید باعث مرگ گیاه شود. غلظت بیش‌ازاندازه کود و زیاده‌روی در کوددهی منجر به افزایش میزان عناصر موجود در خاک می‌شود به نحوی که حتی گاهی باقیمانده کودها می‌تواند به شکل نواحی سفیدرنگ بر روی سطح خاک و یا اطراف منفذ موجود در کف گلدان به چشم دیده شوند. در گلدان‌های سفالی نیز این ترکیبات به شکل رسوب در دیواره گلدان ظاهر می‌شوند. این رسوبات و باقیمانده‌ها را می‌توان از روی سطح خاک گلدان برداشت زیرا هر مرتبه که شما به گیاه آب دهید مقداری از این ترکیبات مجدداً در آب حل‌شده و می‌تواند برای گیاه مشکل ایجاد کند اما به یاد داشته باشید که اگر چنین کاری را می‌خواهید انجام دهید (برداشت رسوبات سفید رنگ روی سطح خاک) بیش از نیم سانتیمتر از سطح خاک را برندارید.

 مسئله باقیمانده کودها را در خاک و دلیل آسیب زدن آنان به ریشه‌های گیاه را بدین صورت می‌توانم توضیح دهم که ساختار کودها ترکیباتی همانند نمک قابل حل هستند که وقتی آن را در آب حل می‌کنیم می‌توانیم آن را به شکل محلول همراه با آبیاری به گلدان حاوی گیاه بدهیم. حال زمانی که به گیاه این محلول کودی را می‌دهیم مقداری از آن و نه تمامی آن توسط گیاه جذب و مصرف می‌شود. مقداری که توسط ریشه‌های گیاه جذب نشده است در خاک گلدان باقی می‌ماند. حال اگر در مصرف کود زیاده روی نشود و آبیاری‌های بعدی گیاه به خوبی صورت گیرد این باقیمانده کود توسط زه آب از منافذ زیرین گلدان به تدریج خارج می‌شود به همین دلیل است که گفته می‌شود بعد از آبیاری گیاه حتماً باید مقداری از آب از منافذ زیرین گلدان خارج شود زیرا این آب حاوی عناصری است که از سوی گیاه مورد استفاده قرار نگرفته‌اند.

اما اگر در مصرف کود زیاده روی شود و یا اینکه آبیاری گیاه به خوبی انجام نشود ترکیبات کودی که مورد استفاده گیاه قرار نگرفته‌اند در خاک باقی مانده و اگر برنامه کوددهی نامناسب گیاه ادامه یابد، غلظت این ترکیبات مرتباً در خاک بیشتر و بیشتر می‌شوند. وقتی چنین شرایطی پیش می‌آید حتی احتمال دارد که جذب آب برای گیاه مشکل‌تر می‌شود.

گیاهان ضعیف یا آسیب دیده را کود ندهید

یکی از اشتباهات رایج در بین ما این است که تصور می‌کنیم اگر به یک گیاه که به هر دلیل آسیب دیده است و ضعیف شده است (مانند فعالیت آفات و بیماری و یا شرایط بسیار نامناسب نگهداری) کود بدهیم این گیاه سریع‌تر به شرایط رشد عادی باز می گیرد. به یاد داشته باشید که گیاه ضعیف سیستم ریشه‌ای ضعیفی نیز دارد و نمی‌تواند از محلول کودی استفاده کند. برای چنین گیاهانی ابتدا باید عاملی که موجب ضعیف شدن و یا آسیب دیدن آنها شده است را بیابیم و آن عامل را برطرف کنیم سپس گیاه را در شرایط محیطی مناسب و ایده آل قرار دهیم و بعد مشاهده نشانه‌هایی از رشد جدید (همانند رویش برگ جدید) برنامه کوددهی را شروع کنیم.

از چه زمانی کوددهی به گیاه جدیدمان را شروع کنیم؟

فرض کنید که گیاهی را جدیداً خریداری کرده‌اید. ابتدا حدود یک ماه صبر کنید و سپس برنامه کوددهی گیاه را آغاز کنید. در طی این یک ماه گیاه به شرایط رشد جدید و مکان جدید زندگی عادت می‌کند و در طی این مدت نیازی به کود دهی نیست. این مسئله را در مورد گیاهانی که گلدان آنها را عوض کرده‌اید نیز رعایت کنید. یعنی بعد از تعویض گلدان یک گیاه حتی اگر آن را مجدداً در مکان سابق نگهداری گلدان گیاه قرار می‌دهید و از مناسب بودن شرایط محیطی آن اطمینان دارید، باز هم یک ماه صبر کنید و بعد از آن برنامه کوددهی را آغاز کنید. در این یک ماه گیاه در حال عادت کردن به گلدان جدید و در واقع خانه جدیدش است! پس در کوددهی عجله نکنید. در مورد گیاهانی که در بستر باغچه و در اوایل بهار می‌کارید نیز می‌توان تا حدود ۶ هفته صبر کرد و سپس برنامه‌های کوددهی این گیاهان را شروع نمود.

آیا گیاه را باید در سراسر سال کود بدهیم؟

بهترین زمان برای کوددهی یک گیاه هنگامی است که گیاه در حال رشد و توسعه باشد یعنی فصل‌های بهار و تابستان. حتی گیاهان همیشه سبز که سراسر سال سرسبز هستند و خزان ندارند، در طی فصل‌های پاییز و زمستان نیاز کودی بسیار کمتری دارند زیرا در این فصل‌ها به دلیل مناسب نبودن شرایط نوری محیط و همچنین دمای آن، گیاه رشد و نموی کمتری دارد و نیازی به مصرف کود نیست. علاوه بر این گاهی لازم است به دلیل تغییر فصل فرمول کود را نیز تغییر دهیم مثلاً در فصل پاییز می‌توان از کودهایی استفاده کرد که میزان پتاسیم آن بیشتر باشد زیرا این کود اگرچه در تولید گل و میوه مؤثر می‌باشد اما اصولاً به قوی‌تر شدن سیستم ریشه و سلامت عمومی گیاه کمک فراوانی می‌کند و گیاه را در گذراندن روزهای تاریک زمستان و شرایط محیطی نامناسب در این زمان از سال کمک می‌کند.

 البته برخی از گیاهان برگ‌دار و زینتی که همیشه سبز هستند در طی زمستان فعالیت رشد و نموی خود را متوقف نمی‌کنند بلکه با سرعت کمتری آن را انجام می‌دهند.برای کمک به این گیاهان می‌توان در طی پاییز و زمستان برنامه‌های کوددهی را ادامه داد اما توجه کنید که می‌بایست کودها را با غلظت کمتری استفاده کرد و همچنین فواصل کوددهی را نیز افزایش داد مثلاً می‌توان غلظت کود را به نصف و یا حتی یک چهارم کاهش داد و به جای هر ماه یک مرتبه مصرف کود هر دو ماه یک مرتبه کود را استفاده کرد. اینکه تصمیم بگیریم کوددهی را در طی این فصول به چه نحوی انجام دهیم بستگی بسیار زیادی به نوع گیاه دارد اما به هر حال و به شکل نکته‌ای کلی و عمومی به یاد داشته باشیم که برنامه‌های کوددهی در پاییز و زمستان با برنامه‌های کوددهی در بهار و تابستان با یکدیگر متفاوت است.

مسئله‌ای جالب دیگری که به آن برخورد داشته‌ام این است که برخی از پروش دهندگان به علاقه‌مندان نگهداری از گل‌ها و گیاهان خانگی توصیه می‌کنند که اگر شخصی هستید که کاملاً مراقب گیاهان خود می‌باشید به نحوی که هر ماه به شکل منظم و با فاصله زمانی کاملاً مشخص و زمان بندی شده توانایی رسیدگی به گیاه خود و کودهی آن را دارید می‌توانید گیاهان گل‌دار خود را هر ۴-۳ هفته یک‌بار با نصف غلظت توصیه شده از سوی کارخانه سازنده کود تغذیه کنید. چنین برنامه غذادهی با نام برنامه غذادهی مستمر و مداوم خوانده می‌شود که همان‌طور که اشاره کردم برای برخی از گیاهان خانگی بخصوص گیاهان گل‌داری همانند بنفشه افریقایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین بهتر است که اگر شما فردی منظم و پایبند به کوددهی ماهانه گیاهانتان هستید، اصولاً کودها را با نصف غلظت توصیه شده از سوی کارخانه‌های سازنده مصرف کنید تا مشکلی برای گیاهان شما پیش نیاید.