معرفی سوغات و صنایع دستی تبریز

سوغات و صنایع دستی تبریز از بهترین های ایران هستند و همان طور که قطعا می دانید تبریز هم یکی از خوشمزه ترین شهرهای ایران. تبریزی‌ها تنوع غذایی بالایی دارند و به همین دلیل می‌توانید سوغاتی‌های خوشمزه‌ای برای عزیزانتان از این شهر بخرید؛ فقط کافی است تا با سوغات و صنایع دستی تبریز بیشتر اشنا شوید.  تبریز با سابقه تاریخی خود قهرمانان و پهلوانان زیادی را در دامان خود پرورانده است و همیشه موجب سربلندی ایران در دوره های تاریخی مختلف گردیده است. سوغات و صنایع دستی تبریز نیز ریشه در تاریخ و فرهنگ این شهر دارد.

سفر به تبریز، دنیایی از شیرینی های خوشمزه را پیش روی شما قرار می دهد که هر کدام طعم و بوی متفاوتی دارند و پاسخگوی همه سلیقه ها هستند. این شیرینی ها عبارتند از:

•  نوقا

یکی از شیرینی های لذیذ و پرطرفدار تبریز، نوقا یا لوکاست که از خانواده گز به حساب می آید. مواد تشکیل دهنده نوقا، سفیده تخم مرغ، شکر یا عسل، گردو ، وانیل و … است و گاهی در تهیه آن از نان میکادو نیز استفاده می شود. این شیرینی جایگاه خاصی در سفره عید و مراسم شادی و جشن و سرور تبریزی ها دارد و بخشی از فرهنگ آن ها به شمار می رود.

•  قرابیه تبریز

​قرابیه یکی از شیرینی های سنتی و گران قیمت تبریز به شمار می رود. این شیرینی کلوچه مانند از آرد، شکر، وانیل، تخم مرغ و … درست می شود روی آن پر از مغز پسته و بادام است. معمولا تبریزی ها از این شیرینی برای پذیرایی از میهمانان ویژه خود استفاده می کنند.

 قرابیه در طعم های مختلفی در بازار وجود دارد که از میان آن ها می توان به قرابیه پسته ای، نارگیلی، گردویی و ... اشاره کرد.

• باقلوای تبریز

باقلوا، این شیرینی خوشمزه و دلچسب در کشورهای مختلف مثل ترکیه، آسیای میانه و ... هم یافت می شود و آن چه که ما به عنوان باقلوای تبریز می شناسیم دقیقا همان باقلوای کشور ترکیه است که با خمیر ورقه ای، کره، مغز گردو، پسته و شیره که ترکیبی از آب، شکر، آبلیمو، گلاب و ... است تهیه می شود. باقلوا تبریزی در طعم های متفاوت پسته ای، نارگیلی و بادامی تهیه و در اشکال مختلف مربعی، لوزی و لوله ای عرضه می شود.

•  اریس

بین شیرینی های سنتی تبریزی، اریس یکی از معروف ترین هاست که برای پخت آن از شیر، شکر، وانیل، پسته، کاکائو و … استفاده می شود و انواع مختلفی به نام تسبیحی و کاکائویی دارد. اریس را می توانید در بازار به رنگ های کاکائویی و پرتقالی پیدا کنید. نوعی دیگری از اریس نیز وجود دارد که به آن اریس شیری کشی می گویند که در دو طعم پسته ای و وانیلی تهیه می شود.

• باسلوق

باسلوق، راحت الحلقوم یا لوکوم همان طور که از نامش پیداست، بافتی نرم و لطیف دارد و به اصطلاح مثل قند در دهان آب می شود و خوردنش خیلی راحت است. این شیرینی معروف در کشور ترکیه با نام لوکوم شناخته می شود که کمی با نوع ایرانی اش یعنی باسلوق فرق دارد. برای تهیه این شیرینی از شکر، آب، گلاب، جوهر لیمو، آرد، پودر ژلاتین و ... استفاده می کنند. جوهر لیمو و پودر ژلاتین در نوع ایرانی این شیرینی استفاده شده و باعث سفت تر شدن بافت آن می شود. باسلوق را در پودر نارگیل غلت می دهند و روی آن را با گردو تزیین می کنند. این شیرینی در ایران معمولا در آجیل شب یلدا استفاده می شود.

•  شیرینی کنجدی

از دیگر شیرینی های محبوب و معروف تبریز و به طور کلی آذربایجان شرقی، شیرینی کنجدی است. این شیرینی از زرده تخم مرغ، شکر و مقدار بسیار زیادی کنجد تهیه می شود و در جشن ها، مهمانی ها و شب نشینی ها جایگاه خاصی دارد.

• حلوا بَزَرَک یا زَرَه حلواسی

حلوای بزرک یکی دیگر از شیرینی های مخصوص شهر تبریز است که از دانه روغنی به نام برزک تهیه می شود و رنگ تیره ای دارد. این حلوا به خاطر وجود دانه بزرک که از خانواده کتان است برای دردهای استخوانی بسیار مفید است. حلوای برزک را هم در شیرینی فروشی و هم در عطاری پیدا خواهید کرد.

•  شیرینی لطیفه تبریز

لطیفه، از انواع شیرینی های خامه ای و بسیار پرطرفدار است که در بسیاری از نقاط کشور پخته می شود؛ اما در شهر تبریز عطر و طعم آن متفاوت است.  

•  ایشلی کوکه

اگر در شهر تبریز قدم بزنید مغازه های نان پزی زیادی را خواهید دید که همیشه در حال پخت نان های محلی و تازه هستند. یکی از این نان های محبوب ایشلی کوکه است. این شیرینی لذیذ از ترکیباتی مثل شیر، آرد، زنجبیل، تخم مرغ، ماست و ... تهیه می شود. این نان خوشمزه را بهتر است داغ بخورید و اگر می خواید تازه آن گیر تان بیاید حتما صبح زود به نان پزی بروید.

• شیرینی پیچ انگشتی یا پفک گردویی

 پیچ انگشتی یا پفک گردویی از شیرینی های خوشمزه تبریز است که بیشتر در نوروز برای پذیرایی از مهمانان استفاده می شود. تهیه این شیرینی راحت است و برای پخت آن از زرده تخم مرغ، گردوی خرد شده، وانیل، پودر شکر و پسته استفاده می کنند.

• چوروتمه

چوروتمه، یکی از شیرینی های بسیار قدیمی تبریز است که طرز تهیه آن شباهت زیادی به اریس دارد اما تفاوت آن ها در بافت شان است. چوروتمه کمی سفت تر و خشک تر است و این روزها کمتر در بازارهای تبریز پیدا می شود.

•  لوز زعفرانی تبریز

لوز شیرینی است که نام آن را در یزد هم می شنوید؛ اما لوز یزدی تفاوت زیادی با لوز تبریزی دارد. در لوز تبریزی مقدار بسیار زیادی زعفران و پودر بادام، کرم کارتا، آب و شکر و کمی مغز پسته برای تزیین استفاده می شود. تبریزی ها این شیرینی خوشمزه را بیشتر برای عید نوروز تهیه می کنند.

• مربای گل سرخ

یکی از سوغاتی هایی که به وفور در تبریز می توانید آن را بیابید، گل محمدی است. شاید در نظر بسیاری، کاشان مرکز تولید این گل باشد؛ اما گل های محمدی در تبریز نیز عطر و بوی خاصی دارند. تبریزی ها بر خلاف کاشانی ها که از این گل، گلاب تهیه می کنند، این گل خوشبو را برای تهیه مربای خوشمزه گل سرخ استفاده می کنند.

•  رشته‌ ختایی

حال و هوای ماه مبارک رمضان در تبریز با عطر و طعم رشته ختایی در هم می آمیزد. این شیرینی با نام تل کادایف در کشورهایی مانند ترکیه نیز شناخته می شود. برای تهیه این شیرینی از رشته ختایی، کره و پودر قند و برای دادن عطر و طعم به آن از ترکیب زنجبیل، دارچین، پودر گل محمدی و گلاب استفاده می شود. داخل رشته ختایی را با انواع مغز پسته، بادام و... پر می کنند.

•  آجیل و خشکبار تبریز

بی شک یکی از معروف ترین سوغات شهر تبریز انواع آجیل و خشکبار است که سال های سال از این شهر نه تنها به سایر شهرهای ایران بلکه به کشورهای مختلف هم صادر می شود. در کنار آجیل تبریز که در انواع مختلف شور و خام به بازار عرضه می شود در سال های اخیر آجیل میوه خشک نیز طرفداران زیادی پیدا کرده که نه تنها در تبریز بلکه در مشهد هم رونق زیادی دارد.

•  پنیر تبریزی

همه شما بارها و بارها نام پنیر لیقوان را شنیده اید؛ محصول لبنی خوشمزه ای که از شیر گوسفند تهیه می شود و از مشهورترین و عالی ترین سوغات تبریز به شمار می رود. در شهر و در تمام فروشگاه ها به راحتی می توانید این پنیر را پیدا کنید و طعم لذیذ آن را بچشید.

صنایع دستی تبریز

در این بخش صنایع دستی مشهور شهر تبریز را به شما معرفی می کنیم. البته اگر بخواهید در کنار آشنایی با صنایع دستی تبریز با فهرستی از جاذبه های این شهر نیز آشنا شوید، می توانید به صفحه دیدنی ها و تفریحات تبریز بروید و اطلاعات کاملی در مورد آنها به دست بیاورید.

• قالی و تابلو فرش

استان آذربایجان شرقی و به خصوص شهر تبریز یکی از مراکز مهم تولید فرش دستباف اصیل ایرانی است تا جایی که شورای جهانی صنایع دستی، این شهر را به عنوان شهر جهانی بافت فرش انتخاب کرد. علاوه بر قالی و قالیچه های زیبا در کارگاه های فرش بافی تبریز تعداد زیادی تابلو فرش به ویژه با نخ ابریشم بافته می شود که جزو نفیس ترین سوغات شهر به حساب می آیند. نقطه عطف تولید فرش در تبریز به دوره صفویه برمی گردد چرا که پیش از این دوران فرش ها طرح های عشایری و ساده تری داشتند؛ اما در دوره صفویه فرش ها با شکوه تر و به عبارتی شاهانه تر شد. فرش تبریز اصولا دارای رنگ های شاد و باطراوات است که در طرح های هرتی، لچک ترنج، گلستانی، شکارگاه و ... بافته می شود.

•  کفش تبریز

چرم تبریز یکی از مشهورترین برندهای صنعت چرم است که از گذشته تاکنون طرفداران بسیاری داشته است. هر کس با یک بار پا کردن کفش دست‌دوز تبریز، متوجه تفاوت آن با سایر نمونه ها می شود. امروزه بالغ بر 2000 کارگاه تولید کفش به همراه 5 هزار فروشگاه عرضه کفش و لوازم جانبی در شهر تبریز فعال هستند و انواع محصولات چرمی به ویژه کفش را به بازار عرضه می کنند.

•  نقره کاری

نقره کاری از مهم ترین صنایع دستی شهر تبریز به شمار می رود که این سبک از آن حدود 100 سال پیش از کشور ترکیه وارد  آذربایجان شرقی شد و به شهرهای دیگر ورود پیدا کرد. نقره کاری روی فلز نقره از طریق روش هایی مثل خم کاری، لحیم کاری، قلم زنی و ... انجام می شود. از جمله محصولات نقره کاری می توان به سینی، آینه، سماور و ... اشاره کرد که می توانید به راحتی در بازارهای مختلف تبریز آن ها را پیدا کنید.

•  چاپ کلاقه ای

این هنر دستی زیبا، نوعی چاپ روی پارچه های ابریشمی به ویژه روسری است که در کشورهای مختلف به ویژه آذربایجان، اندونزی و... رواج دارد. در این روش رنگ های مورد نیاز از طریق رنگرزی و واکس روی پارچه ایجاد می شوند. این رنگ ها در گذشته بیشتر گیاهی بودند و از گیاهانی مثل زردچوبه، روناس، پوست گردو و... تهیه می شدند. قطب اصلی تولید این صنعت در شهر اسکو است؛ اما در تبریز نیز می توانید انواع مختلف آن را پیدا کنید. هنر چاپ کلاقه ای به نام کشور جمهوری آذربایجان در یونسکو به ثبت رسیده است و انواع روسری های کلاقه ای از سوغات جمهوری آذربایجان به حساب می آیند.

•  وَرَنی بافی

یکی از هنرهای سنتی تبریز ورنی بافی ست که در بین عشایر ارسباران و اهر بسیار رایج است. ورنی یک نوع قالیچه بدون پرز است و شباهت زیادی به گلیم دارد. این زیراندازها به یک نوع گره خاص که به آن پود چینی می گویند بافته می شوند و برای بافت آن ها بیشتر از رنگ های قرمز، سرمه ای، سفید، بنفش روشن و ... استفاده می شود. طرح موجود در این زیراندازها بیشتر الهام گرفته از طبیعت اند و ترکیبی از گیاهان، حیوانات و ... هستند.

• حجاری سنتی

از دیرباز، هنر حجاری سنتی در ایران از جایگاه خاصی برخوردار بوده و آثار بسیار هنرمندانه ای از خود به جای گذاشته است. شاید امروزه، این هنر رونق سابق خود را نداشته باشد؛ اما هنرمندان تبریزی هنوز به آن مشغولند و آثار باارزشی را با استفاده از این رشته هنری خلق می کنند. حجاری نوعی حکاکی روی سنگ است که برای انجام آن بعد از برش سنگِ مناسب و پیاده سازی طرح، با قلم، نقش و نگار مورد نظر را تراشیده و در نهایت آن را پرداخت می کنند.