بامبو بافی سوغات گیلان
بامبو بافی؛ صنایع دستی و سوغات منحصر به فرد گیلان
گیلانی ها حدود 100 سال پیش بامبو بافی را از یک استاد چینی یاد گرفتند و در حال حاضر بامبو بافی یکی از صنایع دستی و سوغات منحصر به فرد استان گیلان است.
ویکی گردی:
بامبو بافی یکی از سوغات و صنایع دستی استان گیلان است که با صنایع دستی شهر های دیگر متفاوت بوده و سوغاتی منحصر به فرد استان گیلان است. مواد اولیه برای بامبو بافی از نی خیزران بدست می آید. شروع کار بامبو بافی از حدود یکصدسال پیش با کشت چای در گیلان رواج یافت و مهمترین مرکز تولید آن لاهیجان به ویژه منطقه لیالستان است. به اعتقاد عده ای صنعت بامبو بافی با آمدن استاد ولتری از چین به لاهیجان ، شروع گشته و با کمک استاد کاران ایرانی که شاگردان وی بوده‌اند رشد و تکامل یافت .
بامبو که در زبان فارسی به نی خیزران شهرت دارد، گیاهی است که در دامنه کوه ها و تپه هایی که دارای رطوبت ۶۵ تا ۹۰ درصد باشد روئیده با کشت می شود. میزان رطوبت، حرارت موجود در منطقه و نوع خاک تعیین کننده کیفیت و مرغوبیت بامبو بوده و هر چه میزان رطوبت و حرارت بیشتر باشد، کیفیت محصول نیز بهتر خواهد بود
در حال حاضر بهترین نوع بامبو در ژاپن، چین و بطور کلی کشورهای شرق آسیائ هند روئیده و کشت می شود و با اینکه در ایران کشت بامبو هنوز رواج چندانی ندارد ولی می‌توان لیالستان لاهیجان، علی آباد(در فاصله سخت سرو تنکابن )، قاسم آباد رودسر و تقریبا بیشتر نقاط شمال کشور را در زمره مساعدترین مناطق رویش بامبو بحساب آورد.
تا کنون بیش از ۶۶۲ نوع آن شناخته شده دارای قطر و ضخامت های متفاوت است بامبو معمولا به رنگهای مختلفی مانند سبز، مشکی متمایل به قهوه ای، عنابی و زرد مایل به کرم دیده می شود.یک محصول بامبو از نوع مرغوب باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
- رنگ آن طلایی متمایل به سفید باشد، قابل ذکر است که بامبوئی که رنگ آن سبز باشد نشان دهنده خشک نبودن آن بوده و احتمالا سیاه می شود.
- شبکه هایی که بعد از بافت ایجاد می شود باید منظم و یک اندازه باشد.
- مفتولی که برای وصل کردن بعضی از قسمتهای بامبو از آن استفاده میشود باید بسیار ظریف بوده و دقت کافی در پیچاندن آن به کار رود.
- از آنجا که برخی از ظروف بامبو رنگی هستند مسلما در انتخاب نوع رنگ و نحوه بکار گرفتن آن باید دقت کافی به عمل آید.
گیاه بامبو محتوی مقدار فراوانی سلولز است که میتواند برای تهیه کاغذ و ابریشم مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بطورکلی موارد مصرفش بیشتر محدود میشود به:
1. استفاده از آن برای تغذیه.
2. بهره برداری بمنظور تهیه کاغذ و اشیاء مختلف چوبی و سایر معارف صنعتی.
3. کاشت در اطراف باغها و مزارع جهت حفاظت محل.
از بامبو محصولاتی نظیر شکلات خوری، میوه خوری، لوستر، کلاهک آباژور، جای نان، صندلی و انواع دیگر وسایل مصرفی در اندازه های مختلف تولید می گردد.
برای تهیه یک ظرف بامبو ابتدا شئی را که قبلا در انبار گذاشته شده و خشک شده است با اره نجاری به قطعات ۸۰ الی ۱۰۰ سانتی متر در می آورند. اندازه این قطعات با توجه به محصولی که می خواهند تولید کنند متفاوت است. سپس با وسیله مخصوصی بنام داس آنها را از وسط بریده و بصورت نوارهای نئی در می آورند و لبه این نوارها را با وسیله ای که در اصطلاح محلی ؛ ماشین ؛ نامیده میشود به عرض مساوی در می آورند و پس از رنده کردن آماده بافت مینمایند. کاربافت معمولا بر روی میزی که روی آن چند دایره به اندازه کف و ته ظرفی که میخواهند ببافند قرار دارد، انجام می شود.
صنعتگران ابتدا دایره کف ظروف را تهیه و سپس بدنه آنرا می بافند، گاهی نیز برای وصل کردن برخی از قطعات به یکدیگر از مفتولهای سیمی به بار نازک استفاده کرده و با انبردست معمولی آنها را به هم می پیچانند و در انتهای کار، تمامی اطراف نی را که معمولا بزرگ و کوچک است با قیچی مخصوص که بشکل قیچی باغبانی است، برش می دهند تا نی ها یک اندازه شود و محصول شکل یکنواختی پیدا کند.
ابزار کار بامبو بافی:
ماشین: با این دستگاه عرض تمام تورها یکسان میشود.
رنده: جهت صاف کردن و از بین بردن پرزهای رشته‌ها
داس: برای رشته رشته کردن قطعات بامبو
اره آهن بر: برای بریدن بامبو
سوزن: برای ردیف کردن بافت
چاقو: برای ایجاد شکافی جهت بستن حلقه بوسیله سیم یا مفتول فلزی
انبردست یا سیم چین
قیچی باغبانی
سنگ صیقل (تیزکن): برای صیقل دادن و تیزکردن رنده
پارچه کوچک و ظرف آب
تعدادی نوار چرمی
ارسال نظر