پل های گیلان | لیست پل های تاریخی گیلان

پل های تاریخی گیلان نمادی از گیلان هستند که در گوشه‌های این استان استوار بر رودخانه‌ها هر روز شاهد رفت و آمد انسان‌هایی در نسل‌های مختلف بوده و همچنان با صلابت اما زخمی، چشم انتظار همتی جهت احیا و بازگشت به گذشته‌های پرافتخار هستند. اکثر این پل‌های آجری و شگفت‌انگیز برجامانده از دوران صفویه هستند بر اثر رطوبت تصاعدی، رشد جلبک و خزه در هر دو نمای شرقی و غربی، سیاهی آجرها و ریختگی بخشی از موج شکن‌ها روزگار ناخوش را سپری کرده و نیازمند مرمت و بازسازی هستند. برای آشنایی با پل های تاریخی گیلان با ما همراه باشید.

پل نیاکو

پل نیاکو درست کنار شهرستان آستانه اشرفیه در استان گیلان است. از کوچک پرده تا آستانه اشرفیه تنها 2 کیلومتر راه است. پل نیاکو 17 کیلومتر هم با سیاهکل فاصله دارد. اگر از رشت بخواهید به سمت نیاکو بروید، 50 دقیقه در راه خواهید بود

پل خشتی نیاکو روی رودخانه شمرود ساخته شده. شمرود چندین سرشاخه اصلی دارد و سرچشمه‌اش از کوه‎‌های البرز است. البته شمرود حالا خیلی حال و روز خوشی ندارد.

پل خشتی نیاکو در دوره قاجار ساخته شده، با استفاده از ساروج و سنگ و ملات. البته بعضی ها می‌گویند که صفویان این پل تاریخی را ساخته‌اند.

پل خشتی چون در طی این سال‌ها فشار زیاد آب را تحمل کرده فرسوده شده است. اما مسئولان آن را در سال 1393 بازسازی کردند. 17 هزار آجر برای بازسازی پل نیاکو استفاده شده؛ درحال حاضر ماشین‌آلات کشاورزی می‌توانند از رویش عبور کنند. این پل همیشه محل رفت و آمد کشاورزها بوده و حالا هم قابل استفاده است.

پل نالکیاشر

پل تاریخی نالکیاشر یکی از جاذبه‌های تاریخی استان گیلان است. معماری پل مانند پل‌های دوره صفویه است اما به گفته باستان‌شناسان پل در دوره قاجار ساخته شده‌است. در زمانی که مسیر شاه عباسی در شمال ایران رونق داشت و فعال بود، پل نالکیاشر دوران اوج خود را می‌گذراند. راه قدیم شاه عباسی از غرب گیلان شروع و به سمت شرق تا فرح‌آباد ساری و حتی خراسان امتداد داشت. با توجه به اینکه در مسیر، رودخانه‌های پرآب فراوانی وجود داشته، پل‌های بسیاری نیز برای ایجاد راه شاه عباسی بنا شده است. پل نالکیاشر یکی از پل‌هایی بود که در زمان قاجار برای مسیر شاه عباسی بنا شد. برخی از پل‌های این مسیر تاریخی همچنان پابرجا هستند و آثار آنها را می‌توان در مسیر شاه عباسی دید.

گفته می‌شود بانی پل فردی به نام حاج یحیی بوده است، به همین دلیل نام پل در میان مردم محلی به پل حاج یحیی مشهور است اما در بسیاری از کتاب‌های تاریخی نام پل به نام روستای نالکیاشر ثبت شده است.

پل خشتی لوشان

پل خشتی لوشان از بناهای دوره قاجاریه است و بنا به روایت تاریخی در سال 1235 قمری روی رودخانه شاهرود در شهرستان لوشان ساخته شده است. شهرستان لوشان، در جنوبی‌ترین قسمت استان گیلان و در مسیر رشت - قزوین در فاصله 93 کیلومتری مرکز استان، قرار دارد.

این پل که از جمله آثار تاریخی و قدیمی استان گیلان و شهر لوشان به شمار می‌آید، بر خلاف بقیه پل‌های خشتی که قوسی می‌باشند، به صورت پله‌کانی طراحی و ساخته شده است.

در قسمت ورودی پل کتیبه‌ای وجود دارد که در اطلاعاتی راجب به تاریخ ساخت آن حک شده است.

این پل که دارای موج برگردان‌هایی در قسمت پایه‌ها است، شیب تندی داشته و در دوره‌ای روس‌ها شیب تند آن را ملایم کردند.

طول کلی این پل 102 متر و عرض آن 20/7 متر است. در دو طرف مسیر عبور عابران، جان پناه‌هایی تعبیه شده و کف پل با قلوه سنگفرش شده است.

پل تاریخی لوشان با عمری بیشتر از 200 سال قدمت رویدادهای گوناگونی از جمله تهاجم و عبور ارتش قزاق از پیکرخود، حمله قوای دولتی به جنگلی‌ها و زلزله دهشتناک خرداد 1369 را در حیات خود تجربه کرده است.

پل خشتی لوشان قبل از ساخت مسیر کنونی قزوین ـ رشت و پل بتونی جدید، تنها راه ارتباطی دو سوی رودخانه شاهرود بوده است.

پل خشتی لاهیجان

پل پردسر مربوط به سده نهم هجری قمری است و در سال 1355 به ثبت ملی رسید. این پل که در شمال غربی لاهیجان واقع شده از دوره کیانیان به جا مانده و از آهک، ساروج و آجر قرمز رنگ در ساخت آن استفاده شده است. طول و عرض پل به ترتیب 50 و 4/5 متر بوده و ارتفاعی معادل 11 متر دارد. پل خشتی لاهیجان در زمان های قدیم بخشی از جاده ابریشم بود که به همین دلیل نیز تجارت ابریشم در آن زمان رونق زیادی داشته است. در میان اهالی، این پل به خشت پورد شهرت داشت که پورد به معنای پل می باشد. تاکنون این پل دو بار مرمت شده که یکی در زمان قاجار به وسیله حاجی جعفر بنا بازسازی گردید و دیگری چند سال پیش مورد مرمت قرار گرفت.

پل خشتی لاهیجان کجاست و مسیر دسترسی:

اگر قصد سفر به لاهیجان و بازدید از پل خشتی را دارید، می توانید بعد از دیدن جاذبه های این شهرستان همانند بام سبز لاهیجان برای دیدن آن اقدام نمایید. شما از تهران تا این پل 333 کیلومتر در حدود 3 ساعت و نیم فاصله دارید. می توانید برای تماشای پل ابتدا خود را به لاهیجان برسانید سپس مسیر موچه هوشمند را دنبال کنید، از کنار ساختمان تندیس به سمت میدان شهدا ادامه دهید و سپس به سمت خیابان امام خمینی بروید. در اولین خروجی بپیچید و بعد از آن به طرف آیت الله کاشانی رفته و بعد از عبور از پخش مصالح ساختمانی علی شمس در قسمت چپ به طرف مقصد خود در همان سمت برانید

پل خشتی به عنوان معروف‌ترین بنای تاریخی و نماد شهر لنگرود شناخته میشود که از آجر و ساروج ساخته شده است . این پل تاریخی برروی رودخانه لنگرود که از یکی از آبراهه های سفیدرود سراریز میشود و از مرکز شهر لنگرود عبور میکند ؛ ساخته شده و محله های قدیمی «فشکالی محله» و«راه پشته» را به یکدیگر متصل می نماید.

پل لنگرود

در زبان گیلکی لنگرودی به این پل ، خَشته پٌل و خَشته پورد نیز می گویند. این پل یکی از معروف ترین ابنیه و نماد شهر لنگرود بشمار می رود. این پل که قرن ها محل عبور مرور مردم و زمانی هم محل حمل بارکشتی های تجاری بوده است ، خاطرات گذشته و آثار رونق اقتصادی و تجاری در کرانه های خزر را حفظ کرده است.

این بزرگترین پل خشتی گیلان نشان می دهد که زمانی کشتی های حمل و نقل تجاری روسی برای تخلیه بار وارد این رودخانه می شدند و فاصله چند کیلو متری دریا تا لنگرود را طی می کردند تا بار خود را خالی کنند. این پل در مسیر راه قدیم لاهیجان به لنگرود ساخته شده است و اتاق های مستقر در دو بازو آن نشان از تجاری بودن و بندری بودن لنگرود در گذشته دارد . طول این پل بیشتر از 37 متر و عرض آن 4.5 متر و ارتفاع بلندترین نقطه پل از سطـح  رودخانه 9.75 سانتی مترمی باشد و دارای 2 دهانه فراخ است.

قدمت پل تاریخی لنگرود:

بنا بر نوشته محمود پاینده لنگرودی (محقق برجسته لنگرودی) و بر اساس استناد به کتاب تاریخ خانی بعد از سال 912 هـ . ق و در دوران صفویه میباشد. این پل در سه دوره مرمت اساسی گردید که اولین مرمت در اواخر دوره قاجاریه ، مرمت دوم در زمان پهلوی اول توسط حاج حبیب لِمَنجویی که با ریختن سرب در اطراف پایه اصلی پل استحکام این پل را تقویت نمود و نهایتا مرمت سوم در زمان پهلوی دوم سال 1337 توسط اداره کل حفاظت آثار باستانی و بناهای تاریخی با تعویض اجرهای پودر شده با اجرهای جدید مرمت گردید.

پل خشتی و حمام قدیمی ، ساحل زیبای چاف و چمخاله و دیدنی های کوهپایه از جمله آثار تاریخی و گردشگری شهرستان لنگرود بشمار می روند.

پل گازروبار

پل تاریخی گازروبار در حاشیه شرقی شهر صومعه‌سرا، در مسیر جاده اصلی این شهر به رشت روی رودخانه‌ای به همین نام قرار داردعلی‌اصغر درویش: پل گازروبار که از آثار ملی کشور است در سال ۱۳۷۵ به ثبت رسیده و یکی از مکان‌های دیدنی صومعه‌سرای گیلان است. بر اساس شواهد تاریخی این پل در دوره صفوی ساخته و بعدها به دستور «حاج یوسف بلگوری» در دوره قاجاریه بازسازی شد.

در ساخت پل گازروبار از ساروج استفاده شده و این پل به طول ۴۸/۵ متر و عرض ۴/۵ متر است.

پل گازروبار در سال‌های اخیر مرمت شده و اکنون در وضعیت حفاظتی خوبی است. به فاصله ۳ متری آن، پل جدیدی ساخته شده که محل عبور وسایل نقلیه است.

پل غازیان

پل غازیان که بیشتر از 70 سال قدمت داره، از معدود پل های متحرک ساخته شده در کشور به شمار میاد. از اونجایی که پل غازیان در زمان خودش از معدود پل های پیشرفته جهان در نوع خودش بوده، جزو پل های تاریخی ایران به ثبت رسیده. براساس اسناد تاریخی، ساخت پل غازیان از بتون مسلح از اواخر تیرماه 1314 شروع و اوایل تابستان 1316 یعنی 18 ماه بعد تموم شد و از خرداد ماه 1317 مورد استفاده قرارگرفت و آذر ماه 1318به طور رسمی افتتاح شد. قبل از احداث این پل رفت و آمد از انزلی به غازیان به وسیله قایق صورت می گرفت . تا این که پل غازیان به میان پشته به طول 210، عرض 10 و ارتفاع 85/6 متر با پنج دهانه که یه دهانه اون به طول 25 متر متحرک بود و در زمان عبور کشتی ها اون رو بلند می کردن ، ساخته شد. پل غازیان در سال های 1320 و 1333 مرمت شد و تا سال 84 هم مورد استفاده قرار می گرفت تا این که با ساخت پل جدید غازیان ( پل ولایت ) و برای پیشگیری از فرو ریختن بازنشسته شد.

پل تمیجان

پل خشتی تمیجان (Tamijan) در ۶ کیلومتری جنوب غربی شهرستان رودسر قرار دارد. این پل به طول ۶۰ متر و عرض ۵ متر، ۳ دهنه اصلی و ۲ دهنه کوچک دارد.

پل تمیجان به سیاق دیگر پل‌های های خشتی گیلان از مصالح ساروج و آجر سرخ پخته ساخته شده و کف آن سنگفرش است. بدنه‌های شمالی و جنوبی پل دارای تزیینات آجری زیبایی است و در فضای زیر پل یک اطاقک ساخته اند که به دو محفظه خالی دیگر راه دارد.

بسیاری از مورخان از نوع طاق‌ها و مصالح به کار رفته در این پل، آن را به دوران صفوی نسبت داده اند. این پل تاریخی که روزگاری محل عبور مسافران بسیاری در تاریخ اصیل گیلان بود، متأسفانه امروزه مهجور و ناشناس باقی مانده است. از جمله می‌توان به رها کردن و انباشت زباله در پای این پل و در کنار رودخانه در سایه بی توجهی مسئولان اشاره کرد، حال آنکه از میراث تاریخی و فرهنگی هر جامعه‌ای باید با تدابیر ویژه محافظت کرد.

پل خشتی تمیجان در ۸ آذر سال ۱۳۵۴ خورشیدی به شماره ۱۱۲۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

شهرستان رودسر در ۷۵ کیلومتری شرق مرکز استان گیلان واقع شده است.

پل پونل

رضوانشهر یک از شهرهای پرجاذبه استان گیلان به شمار می‌رود که دارای آثار دیدنی و جاذبه‌های طبیعی بسیاری است. هر ساله مسافران زیادی، با سفر به گیلان، طی یک تور یک روزه گردشگری، سری نیز به رضوانشهر و مناطق و بناهای تاریخی آن می‌زنند. یکی از این بناها، پل آجری پونل نام دارد که در ۴ کیلومتری جاده رضوانشهر-تالش قرار دارد. به گفته مورخان و متخصصان این پل آجری رضوانشهر، در دوران صفوی ساخته و در دوره قاجار نیز مرمت و بازسازی شده است. اگر از آن دسته از افرادی هستید که به بناهای قدیمی علاقه دارید، دیدن پل قدیمی پونل برای شما خالی از لطف نخواهد بود.