اصول تغذیه ای در سحر و افطار ماه رمضان | در ماه رمضان چقدر بخوابیم؟

نکاتی در ماه مبارک رمضان که حتما باید بدانید. یکی از مهم ترین این اصول، اصل خوردن و آشامیدن است که در طب سنتی ایران، تدابیر و توصیه های عام و خاص زیادی دارد و طبیعتا کاربست آداب خوردن و آشامیدن مبتنی بر آموزه های طب ایرانی در ماه مبارک رمضان، می تواند بهره مندی مادی و معنوی از برکات این ماه عزیز را افزون سازد و آدمی را از عوارض روزه داری نامتناسب با شرایط سلامت، امان بخشد. در ادامه این مطلب از سایت ویکی گردی اصول تغذیه در ماه مبارک رمضان را بخوانید.

رعایت نکاتی در ماه مبارک رمضان:

نوشیدن آب سرد یا هر نوشیدنی سرد دیگر در افطار، مضر است

خدادوست با تاکید بر اینکه فرهنگ و آدابی که از گذشته در بحث افطار رعایت می شود، پشتوانه ای کاملا حکیمانه دارد، گفت:از قدیم الایام برای بازکردن افطار، از یک استکان آب ولرم و خرما استفاده می شود تا معده برای هضم افطار و غذایی که می خوریم، آماده شود.

شگرد خوشمزه شدن حلیم افطاری به سبک رستوران ها

وی افزود:آب گرم با رطوبتی که دارد، حرارت معده را شکسته و به حد اعتدال می رساند و خرما نیز یکی از غذاهایی است که قند آن به سرعت از طریق دستگاه گوارش جذب می شود و افت قند ناشی از روزه داری به مدت طولانی را در فاصله زمانی بسیار کوتاهی تامین می کند.

مدیر کل دفتر طب سنتی ایرانی- اسلامی وزارت بهداشت با تاکید بر مناسب نبودن نوشیدن آب سرد یا هر نوشیدنی سرد دیگر در وعده افطار، گفت:معده فردی که یک دوره طولانی گرسنگی را تحمل کرده، حرارت بسیار بالایی دارد و چنانچه غذایی که وارد آن می شود، مانند سوپ های ساده بسیار لطیف و سهل الهضم باشد، باعث فساد آن غذا شده و اگر سرد باشد، افت حرارتی معده، هضم غذای بعدی را دچار اختلال می کند.

وی مصرف سبزی خوردن را برای جلوگیری از یبوست و اضافه کردن سبزی خرفه به ترکیب سبزی خوردن معمول را برای جلوگیری از تشنگی در افطار مناسب دانست و افزود:برعکس، مصرف سبزی های خام در سحر، باعث تشدید تشنگی در طول روز می شود و باید در این وعده، از سبزی های پخته استفاده شود.

روی هم خوری و پرخوری در افطار توصیه نمی شود

مدیر کل دفتر طب سنتی ایرانی- اسلامی، در خصوص مصرف زولبیا و بامیه در وعده افطار گفت:زولبیا و بامیه هم با مکانیسمی شبیه خرما برای بالابردن سریع قند خون مصرف می شود، ولی به دلیل شیرینی و چربی زیادی که دارد، اصلا قابل مقایسه با خرما نیست و بروز تشنگی را نیز در فرد افزایش می دهد.

وی سپس با اشاره به تقارن ماه رمضان با فصل تابستان، افزود:در فصل تابستان به دلیل آنکه حرارت محیط بیشتر است، حرارت بدن در سیستم گردش خون به سمت بیرون متمایل می شود و حرارت در سیستم مرکزی و دستگاه گوارش کمتر شده و عموما هضم ضعیف تر است.

مشاور وزیر بهداشت روی هم خوری و پرخوری را که متاسفانه معمولا در وعده افطار اتفاق می افتد و مصرف غذاهای غلیظ و لزج مانند حلیم، شله زرد، حلوا و زولبیا و بامیه را رد کرده و گفت:غذاهای غلیظ و لزج که خارج از ظرفیت هضمی معده بوده و هضم شان برای معده سخت است، ماندگاری بیشتری در معده دارند و باید بین زمان خواب و مصرف این غذا ها فاصله بیشتری در نظر گرفت.

وی افزود:اگر با مصرف این نوع غذا ها فاصله بیشتری تا زمان خواب در نظر گرفته نشود، به دلیل بخاراتی که از معده صعود پیدا می کند، فرد خواب بسیار بدی خواهد داشت و معمولا دچار سنگینی و گیجی و منگی سر می شود.

خدادوست بر مصرف غذاهای سبک در وعده افطار تاکید کرد و گفت:انتظار داریم بعد از افطار بسته به نوع غذایی که می خوریم، حداقل دو ساعت فاصله با زمان خواب در نظر گرفته شود تا غذا از معده عبور کند که با توجه به ضعف هضم در فصل تابستان، زمان دیر افطار در حال حاضر و به منظور رعایت قاعده خوابیدن قبل از نیمه شب بنا به توصیه حکمای طب ایرانی، باید در افطار از غذاهای سبک استفاده کنیم. خوردن غذاهای متنوع و متعدد که ظرفیت هضمی متفاوت دارند و مدت زمان مورد نیاز برای هضم هر کدام با دیگری متفاوت است، به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

 بهترین افطاری برای ماه رمضان چیست؟

یک تا دو ساعت خواب در روز برای تجدید قوا مناسب است

مدیر کل دفتر طب سنتی ایرانی- اسلامی وزارت بهداشت، زمان مناسب برای مصرف میوه را بین یک تا یک ساعت و نیم بعد از افطار عنوان کرد و مصرف نوشیدنی هایی مانند فالوده خیار با سکنجبین، فالوده هندوانه با سکنجبین و فالوده سیب و گلاب را با همین فاصله زمانی از افطار، برای کاهش تشنگی در طول روز مفید دانست.

وی با بیان اینکه خواب در فاصله بین افطار تا سحر هر چند به مدت کوتاه برای هضم بهتر غذا و ایجاد اشت ها در وعده سحری توصیه می شود، در خصوص خواب روز نیز گفت:یک تا دو ساعت خواب در روز برای تمدد قوا توصیه می شود که با توجه به روزه بودن، محدودیتی برای خواب روز نداریم، ولی خواب قبل از غروب آفتاب به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

خدادوست سپس به وعده مصرفی در سحر اشاره کرد و افزود:در سحر باید یک وعده غذای کامل خورده شود، البته به شرطی که بین یک تا یک ساعت و نیم پس از آن، نخوابیم.

وی نوشیدن چای پررنگ را نیز در سحر رد کرد و در خصوص کسانی که عادت به مصرف چای دارند یا از هضم ضعیفی برخوردارند، گفت:این افراد می توانند نیم ساعت قبل از خوردن سحری، چای کم رنگ همراه با هل یا دارچین بنوشند.

ورزش کردن در اوج گرسنگی، اکیدا توصیه نمی شود

خدادوست، همچنین مصرف ماءالشعیر طبی را به جای آب، برای جلوگیری از بروز تشنگی توصیه کرد و گفت:برای تهیه ماءالشعیر طبی، یک لیوان جو را با 14 لیوان آب یا 50 گرم جو را با 4 لیوان آب، به مدت 40 تا 50 دقیقه روی حرارت ملایم قرار می دهیم، سپس از صافی رد کرده و مایع به دست آمده را مصرف می کنیم که افراد سرد مزاج می توانند هنگام مصرف، یک قاشق عسل نیز به آن اضافه کنند.

وی نوشیدن یک لیوان عرق کاسنی به تنهایی یا به صورت مخلوط با عرق شاه تره به میزان مساوی از هرکدام و همچنین مصرف کاهو و سکنجبین را در فاصله بین افطار تا سحر، برای جلوگیری از بروز تشنگی در طول روز مناسب دانست و به کسانی که در طول روز بسیار تشنه می شوند نیز توصیه کرد:افرادی که در زمان روزه داری بسیار تشنه می شوند، می توانند یک قاشق چای خوری تخم خرفه را در نعلبکی بریزند، به آن دوغ اضافه کرده و بگذارند 15 دقیقه بماند و سپس تخم خرفه ها را به یک لیوان عرق کاسنی و شاه تره خود اضافه کرده و میل کنند.

 در ایام ماه رمضان حتما این دمنوش ها را بنوشید

مشاور وزیر بهداشت سپس به بیان آداب ورزش کردن در ماه رمضان پرداخت و گفت:ورزش کردن با دفع رطوبات همراه است و ایجاد تشنگی می کند و به همین دلیل نباید در ساعات گرم روز یا در محل های گرم ورزش کرد. وی افزود:یک تا دو ساعت بعد از خوردن سحری، زمان مناسبی برای پرداختن به ورزش است و ورزش کردن در اوج گرسنگی به هیچ عنوان توصیه نمی شود.