بازدید از دروازه ارگ سمنان | اطلاعات کامل دروازه ارگ سمنان

 دروازه ارگ سمنان در میان میدان ارگ سمنان قد علم کرده و حرف های زیادی از گذشته این دیار دارد. نقش و نگار تماشایی آن هر چشمی را به خود خیره می کند و هنر ایرانیان را به رخ رهگذران می کشد. وقتی قدم به شهر سمنان بگذاری با کمی جست و جو به راحتی می توانی اثری تاریخی و چشم نواز را در آن بیابی که عنوان نماد این شهر را یدک می کشد.دروازه ارگ سمنان از مهم ترین آن هاست.این دروازه تنها اثر باقیمانده از کل بنای دروازه ارگ سمنان است که زمانی یک مرکز مهم حکومتی در ایران بود. بد نیست در اینجا تعریفی از ارگ داشته باشیم تا بدانید این دروازه از چه اثر مهمی برجای مانده است. ارگ به قلعه های کوچکی که در میان قلعه های بزرگ تر هستند اتلاق می شود که امور اداری شهر در آن ها انجام می شد و از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بودند.

امروزه از تمام شکوه و جلال ارگ سمنان تنها دروازه شمالی آن باقی مانده و با همت مسوولان سرپاست تا گردشگران از دیدن آن لذت ببرند. دروازه ارگ مایه افتخار برای مردم سمنان است و آنها این اثر را مهم ترین جاذبه تاریخی این شهر می دانند.

علت ساخت دروازه ارگ سمنان

ساخت این دروازه به زمان قاجار بازمی‌گردد، هنگامی که ناصرالدین شاه برای سفر به مشهد در میان راه در سمنان توقف می‌کند و مدت ۳ روز در این ارگ اقامت می‌کند و به دلیل اینکه در قسمت شمالی این ارگ دروازه‌ای وجود نداشته است دستور ساخت آن را در مدتی که در سمنان حظور داشته است می‌دهد.

علت تخریب ارگ

ارگ سمنان بنایی بزرگ و چشمگیر بوده است به نحوی که در خود ساختمان‌های اداری چون تلگرافخانه و ساختمان‌های دیگری مانند آب انبار، حمام را در خود جای داده بود همچنین در داخل دیوارهای ضخیم ارگ اتاق هایی برای نگهبانی تعبیه شده بود. این ارگ بزرگ که دارای ۱۲ برج متفاوت بود به عنوان مرکز حکومتی شهر سمنان به شمار می‌رفته است.اما علت اینکه امروزه از آن همه عظمت و زیبایی تنها دو دروازه از آن باقی مانده این است که در دوران رضا شاه پهلوی به علت عمران وساخت وساز شهری این بنا تخریب شد و با همت و ممانعت دوستاداران فرهنگ باعث شد دروازه شمالی و جنوبی این بنا از تخریب در امان باشند. امروزه این بنا مرمت شده است همچنین نوپردازی‌های زیبا باعث شده عظمت و زیبایی این دروازه ارگ در شب دو چندان شود.

تاریخچه دروازه ارگ سمنان

ارگ دولتی سمنان یا دارالحکومه سمنان مجموعه‌ای بزرگ از ساختمان ها و بناهای مورد نیاز برای اداره شهر بود که در زمان حکومت حاجی بهمن میرزا بها الدوله، فرزند فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. اماکنی چون تلگرافخانه، قراولخانه، آب‌انبار، حمام حسینیه و... در این ارگ وجود داشت و در داخل دیوارهای ضخیم ارگ اتاق هایی برای نگهبانی تعبیه شده بود.در سال 1284 هجری قمری (حدود 1246 خورشیدی) ناصرالدین‌شاه قاجار که راهی مشهد مقدس بود، گذرش به ایالت «کومش» یا «سمنان» افتاد و به مدت سه روز در ساختمان ارگ دولتی سمنان ماندگار شد.

در آن زمان 12 برج با ساختمان های مختلف در ارگ وجود داشت؛ اما هنوز خبری از دروازه شمالی نبود. پادشاه در همین سفر دستور ساخت دروازه را صادر و آن را به حاکم وقت سمنان ابلاغ می کند. کار ساخت دروازه در سال 1302 هجری قمری (حدود حدود 1263 خورشیدی) به پایان رسید؛ در آن زمان «انوشیروان میرزا ضیاء الدوله» حکومت سمنان، دامغان، شاهرود و بسطام یا به عبارتی ایالت قومس را در دست داشت. وی فرزند «محمدرحیم میرزا» پسر دهم عباس میرزا نایب‌السلطنه بود که در سال‌های 1300 تا 1305 هجری قمری حکمرانی کرد. عکس های به جا مانده از گذشته حکایت از این دارند که در سفر دوم شاه به مشهد دروازه شمالی ارگ سمنان وجود داشته است.شاید از خودتان بپرسید که چه بر سر ارگ دولتی آمد؟ باید بدانید که این اثر در زمان رضا شاه پهلوی به واسطه ساخت و ساز خیابان ها و بناهای جدید تخریب شد. این ارگ دروازه های متعددی داشت؛ اما فقط دروازه شمالی آن باقی ماند که آن هم به سبب شکایت فرهنگ دوستان و پیگیری آنان بود. در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ این اثر با شماره ثبت ۳۹۵ در فهرست آثار ملی ایران جای و به عنوان میراثی ارزشمند مورد حمایت قرار گرفت. در جریان مرمت این بنا نورافکن هایی در چهار گوشه آن نصب شد تا به هنگام شب نمایی خاص به دروازه بدهند.

بخش‌های دروازه ارگ سمنان

این دروازه زیبا که به یادگار از زمان قاجار به جای مانده است دارای دو ورودی جنوبی و شمالی می‌باشد.

ورودی شمالی

این ورودی زیبای آجری ارتفاعی بیش از ۷ متر دارد و دارای درب ورودی از جنس الوار قطور که به گل میخ‌های آهنی مزین شده است. همچنین در قسمت شمالی دروازه ارگ می‌توانیم شاهد ۶ مناره زیبا با کاشی‌کاری‌های رنگین باشیم. در بالای سردر ورودی شمالی نبرد رستم و دیو سپید به زیبایی هرچه تمام با کاشی‌های هفت رنگ به تصویر کشیده شده است. همچنین بر روی دیوارهای دو طرف دروازه شمالی نقشی از سربازان زمان قاجار به همراه تصویر شیر و خورشید با هنرمندی کاشی‌کاری شده است. جالب است بدانید امروزه نیز به تبعیت از گذشته شب هنگام درهای این دروازه بسته می‌شود.

ورودی جنوبی

این نما کاملا به صورت قرینه با ورودی شمالی قرار گرفته اما از نظر ظاهری کاملا باهم متفاوت هستند. در جلوی ورودی جنوبی دو ایوان می‌بینیم همچنین دو ورودی باریک که زمانی راه ورود و خروج ارگ بوده است. چیزی که درنگاه کردن به این دوازه شما را مجذوب می‌کند خط نستعلیقی است که بر سردر نیم‌دایره شکلی بر بالای ورودی دوازه نوشته شده است. اگرچه زیبایی ورودی جنوبی به پای قسمت شمالی نمی‌رسد اما قسمت جنوبی نیز از کاشی‌کاری های زیبا بی نسیب نمانده است.

زمان و مدت بازدید از دروازه ارگ سمنان

بازدید از دروازه ارگ سمنان رایگان است و محدودیتی برای زمان بازدید آن وجود ندارد.

آدرس دروازه ارگ سمنان :

استان سمنان، شهر سمنان، تقاطع خیابان‌های آیت الله طالقانی و شیخ فضل الله نوری.